Kończy się zima. Zbliżają się siewy. Najwyższy czas zastanowić się nad wyborem wiosennej technologii zwalczania chwastów.
Generalnie wiosną praktykuje się dwa terminy stosowania herbicydów: po siewie, ale przed wschodami (zabiegi doglebowe) lub po wchodach chwastów (zabiegi nalistne). W przypadku użycia preparatów nieselektywnych zabiegi przeprowadza się przedsiewnie i przedwschodowo.
Rolnicy z dużą nieufnością podchodzą do używania herbicydów totalnych do wiosennej walki z chwastami. Zupełnie niesłusznie. Zabiegi wykonane przy użyciu glifosatu są wyjątkowo skuteczne, gdyż ta substancja aktywna blokuje w roślinach proces syntezy aminokwasów, co prowadzi do zamierania całych chwastów – od korzeni po wierzchołki wzrostu. Glifosat jest pobierany wyłącznie przez części zielone roślin bezpośrednio opryskane i nie jest absorbowany przez korzenie z gleby. Daje to użytkownikom ogromne możliwości wykorzystania tego związku w ochronie plantacji w okresie, gdy chwasty wzeszły przed siewem lub tuż przed wschodami uprawy. Zaletą środków zawierających tę substancję czynną jest niszczenie wszystkich jednorocznych gatunków chwastów oraz chwastów wieloletnich, w tym bardzo uciążliwego – perzu. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku stosowania po siewie, glifosat aplikuje się minimum trzy dni przed wschodami roślin uprawnych.
Przedwschodowe stosowanie glifosatu jest nie tylko unikalnym sposobem zwalczania chwastów, ale też i zastosowania tej substancji aktywnej. Tradycyjnie stosuje się ją przed żniwami lub na ściernisku, by zniszczyć wszystkie zielone rośliny. W przypadku przedwschodowego zwalczania chwastów herbicyd totalny stosujemy podobnie jak preparaty selektywne. Różnica w zastosowaniu polega na aplikacji. Aby zastosować glifosat niezbędna jest niezwykła precyzja. Substancja nie działa doglebowo, więc nie zaszkodzi kiełkującej plantacji. Jednak niezwykle ważny jest wybór momentu jej zastosowania. Aby nie zniszczyć wschodzących roślin zabieg należy przeprowadzić trzy dni przed wschodami, gdy kiełki znajdują się pod ziemią. Aby ułatwić dobór odpowiedniego czasu przeprowadzenia aplikacji zaleca się zastosowanie pewnego triku. Po siewie małą powierzchnię plantacji przykrywa się folią, by rośliny szybciej wykiełkowały. Sprawdzając każdego dnia co dzieje się pod przykryciem jesteśmy w stanie precyzyjnie określić moment oprysku. Zabieg ten jest często wykonywany w celu zwalczania samosiewów rzepaku przed wschodami buraka cukrowego. Należy także pamiętać, iż przy wykonywaniu tego typu zabiegów stosuje się obniżone dawki glifosatu. Aby utrzymać stężenie w cieczy nie powinno się przekraczać dawki 150 litrów wody na hektar.
Innym przykładem wiosennego zastosowania glifosatu jest zastosowanie przedsiewne. Zabieg ten jest często wykonywany w celu zwalczania perzu na polach przygotowanych pod uprawę kukurydzy. Wiele herbicydów zawierających tę substancję aktywną posiada rejestrację stosowania przed siewem kukurydzy na wschodzące chwasty. Wykonanie oprysku nie wymaga takiej precyzji, jaka niezbędna jest do zastosowania herbicydów nieselektywnych przedwschodowo. Zabieg jest prosty do przeprowadzenia. Na polu, na którym nie wykonano uprawy mechanicznej, a na którym nastąpił odrost perzu (3-4 liście) stosuje się glifosat. Jego użycie umożliwia płytką uprawę i całkowite zniszczenie perzu oraz zredukowanie do minimum ubytku wody z gleby. W przypadku zastosowania innowacyjnych preparatów zawierających nowej generacji glifosat należy odczekać tylko pięć dni (w przypadku generyków odstęp musi być dłuższy, gdyż preparaty tego typu są znacznie wolniej pobierane) i zastosować płytką uprawę oraz siew. Należy jednak pamiętać, iż nie każdy herbicyd zawierający w swym składzie glifosat zarejestrowany jest do przedwschodowego zwalczania chwastów w kukurydzy.
Zastosowanie herbicydu totalnego zapewnia „czysty start” – rozwój rośliny uprawnej bez konkurencji chwastów, mniejsze i wyrównane zachwaszczenie wtórne, ograniczenie występowania samosiewów oraz lepsze wykorzystanie herbicydów selektywnych. Jednak glifosat glifosatowi nierówny. Zalet samej substancji aktywnej, która na rynku dostępna jest od ponad czterdziestu lat, rolnikom przedstawiać nie trzeba. Pierwszy handlowy produkt zawierający tę substancję aktywną – Roundup, to jak dotychczas najlepiej sprzedający się herbicyd na świecie. Dostępny jest we wszystkich krajach i znany nie tylko przez rolników. Jego fenomenem jest rozpoznawalność przez konsumentów niezwiązanych bezpośrednio z rolnictwem. Dziś nadal preparaty zawierające w swym składzie glifosat są na dużą skalę wykorzystywane przez rolników na całym świecie. Substancja aktywna zawarta w ich składzie to ten sam związek. Jednak herbicydy różnią się od siebie formulacją. Na przykład formulacja środka oparta na soli potasowej glifosatu zapewnia wysoką koncentrację i zmniejsza o około 30% dawkę preparatu, co niewątpliwie redukuje koszty wykonania zabiegu, a ponadto rozszerza efektywność działania preparatu w zakresie temperatur od 2 do 30ºC. Tego typu produkty wyróżnia szybkie pobieranie i przemieszczanie do korzeni substancji czynnej, możliwość stosowania w niesprzyjających warunkach i wysoka skuteczność działania również w twardej wodzie. Można je aplikować już po godzinie od opadów deszczu, a prace polowe rozpocząć nawet po 24 godzinach od wykonania zabiegu. A zatem nie tylko ważna jest znajomość działania substancji aktywnej herbicydu. Istotna jest także jego formulacja.
Niezależnie od wyboru technologii ograniczania zachwaszczenia, istotna jest zatem wiedza na temat substancji aktywnej zawartej w herbicydach. Jej wykorzystanie pomoże skutecznie wyeliminować chwasty oraz zapobiec wytworzeniu się ich odporności i kompensacji. Na efektywność działania herbicydów wpływ ma także pogoda, przede wszystkim temperatura, opady i siła wiatru. Pamiętać należy, iż mieszaniny herbicydów powinny być sporządzone bezpośrednio przed ich aplikacją i tylko zgodnie ze wskazówkami zawartymi w etykiecie poszczególnych środków.
Anna Rogowska
